മാസ്കും ഞാനും

അനുഷ്ടുപ്പ് ഒരു കൊനഷ്ടുപ്പ് വൃത്തമാണ്. അനുഷ്ടുപ്പിൽ ആദ്യമായി രണ്ടു ശ്ലോകം എഴുതി. രണ്ടും പത്ഥ്യാവക്ത്രത്തിലാണ്.

മാസ്ക് മാറ്റൂ: കാവ്യാത്മകമായി

മാസ്കിട്ട നിൻ മുഖം പോലു-
മമ്പിളിക്കലപോലെയാം
കാലമൊട്ടു കഴിഞ്ഞില്ലേ
യെന്നു പൗർണ്ണമിയായിടും?

മാസ്ക് മാറ്റൂ: പച്ചയ്ക്ക്

മാസ്കിട്ടു നീ നടന്നിട്ടു
വർഷമൊന്നായി സുന്ദരീ,
തുണി മാറ്റൂ, നുകർന്നോട്ടേ
നിന്റെ ചുണ്ടുകളിന്നു ഞാൻ!

വൃത്തം: അനുഷ്ടുപ്പ്. ലക്ഷണം:

ഏതുമാവാമാദ്യവർണ്ണം;
നസങ്ങളതിനപ്പുറം എല്ലാപ്പാദത്തിലും വർജ്ജ്യം;
പിന്നെ നാലിന്റെ ശേഷമായ്
സമത്തിൽ ജഗണം വേണം;
ജസമോജത്തിൽ വർജ്ജ്യമാം.
ഇതാണാനുഷ്ടുഭത്തിന്റെ ലക്ഷണം കവിസമ്മതം.
സമത്തിലാദ്യപരമായ് രേഫവും പതിവില്ല കേൾ;
നോക്കേണ്ടതിഹ സർവ്വത്ര കേൾവിക്കുള്ളൊരു ഭംഗി താൻ

ഇനി, പത്ഥ്യാവക്‌ത്രത്തിന്റെ ലക്ഷണം പറഞ്ഞാൽ:

നാലിന്നുപരി വക്ത്രം തൻ
സമപാദങ്ങൾ രണ്ടിലും
യസ്ഥാനത്തു ജകാരത്താൽ
പത്ഥ്യാവക്ത്രാഖ്യമായിടും